گفتارهایی در باب تئاتر و سیاست رهایی‌‌بخش

گفتارهایی در باب تئاتر و سیاست رهایی‌‌بخش
با امیر کمالی
دردسرهای سوژگی در:
شاه ادیپ و آنتیگونه (سوفوکل)
مکبث و ریچارد دوم (شکسپیر)
۵ نشست ۳ ساعته
(آنلاین و آفلاین)
دوره حاضر شامل بررسی فلسفی، الاهیاتی و سیاسی چهار اثر درخشان در تاریخ است. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم قسمت قابل توجهی از ویژگی‌های عمومی تئاتر، برگرفته از همین چهار اثر و امثال آن است. ماهیت حیاتی تصمیم و انتخاب، ایستادن پای پیامدهای هر تصمیم، جاری شدن نیروهای قدرتمند زندگی در مجرای اراده‌های باشکوه، صف کشیدن مقابل نیروهای مافوق انسان و قمار زدن پاکبازانه بر سر همه چیز از برای به طنین درآمدن نام انسان در جهان، و مسائلی از این دست، جملگی از مباحث این دوره است.
دورۀ پنج جلسه­‌ای حاضر با اهداف مشخصی تعریف شده است. ابتدا شناسایی قابلیت هایی که ایدۀ تئاتر را به سیاست رهایی‌بخش گره می زند؛ ثانیاً با جست و جو در محتوای چهار نمایشنامه برجسته و مهم که به یک معنا تراژدی­‌های مهم تاریخ ادبیات نمایشی‌اند تلاش می کنیم راه و رسم های قدیم در احیای سنت سوژگی را تحلیل کنیم.
جلسه نخست به مقدمات اختصاص دارد و چهار جلسهٔ متعاقب آن به چهار اثر مذکور.
ویژگی مشترک همه کنش‌های رهایی‌بخش قرون اخیر، شاید امکان نمایشی بودن یا کنش نمادین آنهاست. و از قضا همین امر به ساده‌ترین وجه، ارتباطش با جهان تئاتر را نشان می‌دهد.
نزدیکترین نسبت تئاتر و سیاست، تلاش برای فراچنگ آوردن تجربهٔ سوبژکتیو نادری است که بقول تئودور آدورنو «رئالیسمِ مدعیِ سیاست رهایی‌بخش، هیچگاه به آن نمی­‌رسند چه رسد به آن‌که از آن فراتر روند». ایدهٔ تئاتری که تاریخ‌نگاری سوژگی باشد، یا کاتالوگی برای تمرین سوژه شدن، در دورانی که امکان فراتر رفتن انسان‌ها از موجودات بیولوژیکِ تحت انقیاد ایدئولوژی‌ها و گفتارهای مصادره کننده از یک سو به تردیدهای اساسی، و از سوی دیگر به تمسخر منجر شده است. اما آنجا که بنظر هیچ گونه رهایی در کار نیست، کاویدن متون نمایشی سرنخ‌هایی برای افتتاح دفتر تاریخ در اختیار ما می‌گذارند... برای عزيمت از جهان پاگان و اسطوره و ابهام به سمت جهان فرم‌ها، ابژه‌ها و تأملات نجات یافته.
در اصطلاحات عامیانه، سوژه شدن به معنای گول خوردن، دست انداخته شدن یا حتی محکوم شدن است. و اتفاقاً همین برچسب را باید به میانجی امکان­‌های تئاتری کاوید، تا از فحوای آن، دیالکتیک مشخصی را آشکار کرد که تعریف مدرنی از سوژۀ سیاسی را پیش می‌گذارد.

برای آگاهی بیشتر لطفا با شماره 02188555866 تماس و یا به شماره 09335037730 در تلگرام و واتس‌اپ پیام دهید.